Polski system szkolnictwa wyższego zakłada możliwość kształcenia studentów na trzech szczeblach, a więc studiach pierwszego stopnia (licencjackich lub inżynierskich), studiach drugiego stopnia (uzupełniających magisterskich) oraz studiach trzeciego stopnia (doktoranckich). W najbliższym czasie najlepsze uczelnie będą mogły zrezygnować z takiego modelu na rzecz studiów jednolitych.
Trójstopniowy podział studiów
Większość kierunków studiów w Polsce jest obecnie realizowana w oparciu o system boloński, a więc system kształcenia dzieli się na studia pierwszego oraz drugiego stopnia. Wyjątek stanowią jedynie studia na kierunku Prawo, Psychologia, Weterynaria oraz Medycyna. W przypadku tych kierunków studia odbywają się w systemie jednolitym magisterskim i trwają 5 lat. Trójstopniowy system studiów wprowadzono w naszym kraju w 2005 roku na mocy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, która dostosowywała polskie szkolnictwo wyższe do standardów kształcenia obowiązujących w Unii Europejskiej w oparciu o Deklarację Bolońską.
Studia licencjackie w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu czy też każdym innym polskim mieście trwają nie mniej niż 6 semestrów. Tego rodzaju model studiów jest powszechnie stosowany w systemie kształcenia krajów zachodnioeuropejskich. Jednak Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) chce w najbliższym czasie wprowadzić pewne zmiany w ustawie o szkolnictwie wyższym w naszym kraju.
Większa autonomiczność dla najlepszych
Według projektu nowej ustawy o szkolnictwie wyższym uczelnie posiadające kategorię A lub A+, czyli placówki uważane za najlepsze w kraju, uzyskają możliwość zrezygnowania ze studiów dwustopniowych i wprowadzenia systemu jednolitego. Zmiany mają wejść w życie w 2021 roku. Takie rozwiązanie ma dać niektórym placówkom większą autonomiczność decydowania, czy w konkretnej dyscyplinie naukowej, w której dana uczelnia się specjalizuje, będzie prowadziła nauczanie na studiach jednolitych. Takie postulaty były zgłaszane przez środowisko akademickie już od pewnego czasu.
Ministerstwo zmienia plany
Dotychczas rząd deklarował, że studia magisterskie staną się normą dla wszystkich uczelni. Oznaczać to miało, że każdy student miałby rozpoczynać pięcioletnie studia magisterskie, jednak w trakcie ich trwania miałby prawo do ograniczenia ich jedynie do studiów trzyletnich. Te zmiany nie wejdą jednak w życie. Również zapowiadane wcześniej obowiązkowe wydłużenie studiów niestacjonarnych nie zostanie wprowadzone. Studia zaoczne mogą być dłuższe, lecz nie jest to obowiązek dla uczelni.
Podsumowanie roku akademickiego
Według danych z 2017 roku, około 2/3 absolwentów studiów licencjackich decyduje się na kontynuowanie kształcenia w studiach drugiego stopnia. W roku akademickim 2017/2018 blisko 430 tys. studentów rozpoczęło kształcenie na studiach pierwszego i drugiego stopnia, a także na jednolitych studiach magisterskich. Ponad sto tysięcy z nich podjęło naukę w prywatnych placówkach wyższych. Coraz większym zainteresowaniem wśród studentów cieszyły się, podobnie jak w latach ubiegłych, kierunki techniczne.