Obecnie każdą załatwianą przez nas sprawę w urzędzie można śmiało nazwać postępowaniem administracyjnym. Taki proces może zostać wszczęty z urzędu lub na wniosek strony. Kiedy jednak dokładnie jest ono wszczynane i na czym tak naprawdę polega?
Postępowanie administracyjne w teorii
Postępowanie administracyjne reguluje ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego. Kodeks reguluje postępowanie, m.in.: przed organami administracji publicznej, przed innymi instytucjami oraz podmiotami państwowymi, podczas rozstrzygania sporów o właściwość pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego a jednostkami administracji rządowej, a także pomiędzy tymi podmiotami a sądami, podczas spraw o wydanie zaświadczeń czy też w sprawach skarg i wniosków przed jednostkami państwowymi, samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych.
Strony postępowania
Stronami w postępowaniu administracyjnym mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i prawne, a także podmioty organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Mówi o tym art. 28 oraz 29 Kodeksu postępowania administracyjnego. Można o tym szerzej poczytać, sięgając np. po „Postepowanie administracyjne i sądowoadministracyjne z kazusami”, które stanowi całościowe opracowanie problematyki polskiego postępowania administracyjnego. Strona w postępowaniu to każdy, kogo interesu lub obowiązku prawnego dotyczy postępowanie lub ten, kto żąda czynności odnośnie swojego interesu prawnego lub obowiązku.
Z urzędu lub na wniosek strony
Postępowanie administracyjne może zostać wszczęte w dwóch trybach: z inicjatywy urzędu lub na wniosek strony. O tym, w jakim trybie sprawa zostanie rozpatrzona zazwyczaj decyduje jej rodzaj. Nie dopuszcza się możliwości mieszania ze sobą tych dwóch trybów postępowania. W przypadku postępowania administracyjnego wszczętego na wniosek strony, właściwy do rozpatrzenia tej sprawy organ ma miesiąc czasu na wydanie decyzji od momentu złożenia odpowiedniego wniosku wraz z niezbędnymi dokumentami. W przypadku, gdy sprawa jest nad wyraz skomplikowana, wówczas termin ten wydłuża się zazwyczaj do dwóch lub więcej miesięcy. Urzędnik w takiej sytuacji ma obowiązek poinformować zainteresowaną stronę o spodziewanym wydłużeniu terminu, podając przy tym przyczyny oraz nowy termin zakończenia postępowania administracyjnego.
Prawo odwoławcze
Jednostka administracyjna ma obowiązek rozpatrzenia i załatwienia zgłoszonej sprawy oraz wydania decyzji w tej kwestii. Strona wnosząca wniosek o rozpatrzenie sprawy i w konsekwencji otrzymująca decyzję organu administracyjnego ma prawo do odwołania się od niej w ciągu 14 dni od momentu doręczenia lub ogłoszenia decyzji stronie.